Yumurtalık Kistleri
Yumurtalıklar, rahiminizin (uterus) her iki yanında bulunan iki küçük organdır. Kadınlarda üreme ve adet görmeyi sağlarlar. Yumurtalık kistleri, yumurtalıkların üzerinde veya içinde oluşan içi sıvı, kan veya doku ile dolu keselerdir. Bu kistler, özellikle çocuk doğurma çağında yaygındır. Farklı kist türleri vardır.
Kistler neden oluşur?
Yumurtalık kistleri adet döngünüz sırasında, doğal yumurtalık işlevinden kaynaklanabilir. Her ay yumurtalıklarınız üremeyi desteklemek için bir yumurta üretir. Eğer bu yumurta çatlayamazsa veya çatlama gerçekleştikten sonra içine kan dolarsa “fonksiyonel kist” dediğimiz kistler meydana gelir. Bazen kısırlık tedavisi için verdiğimiz ilaçlar kist oluşturabilir.
Endometriozis dediğimiz bir hastalık yumurtalıklarınızda çikolata kisti denilen endometrioma kistlerini oluşturabilir. Bu hastalıkta adet döneminde kanayan rahim iç zarı (endometriyum) yumurtalıklara yerleşip her ay kanayarak zamanla kiste döner. Genellikle iyi huyludurlar.
Bazı kistler ise tümöral yapıda olup iyi veya kötü huylu olabilir.
Kistler nasıl belirti verirler?
Çoğu yumurtalık kisti, iyi huylu ve zararsızdır. Genellikle hiçbir belirti vermezler. Belirti veren kistler, hafiften şiddetliye kasıklarınızda ağrı, alt karın bölgenizde basınç, bacağa ve bele vuran ağrı, adet düzensizlikleri oluşturabilir.
Büyük veya içinde kan birikimi olan kistler daha şiddetli ağrılara neden olabilir. Bu yumurtalık kisti torsiyon denilen burkulma veya kendi etrafında dönme yaptıysa yine şiddetli ağrıya neden olur. Bazen kist yırtılırsa karın içinde yaygın kanama oluşur, ve şiddetli sağ üst karın ağrısı, soğuk terleme, bayılma gibi şok belirtileri ortaya çıkabilir.
Kistlerin çok az kısmı ise kanserlidir. Muayene ve ultrason incelemesinde kendilerine özgü bulgular saptanır. Yumurtalık kanserleri genellikle sinsi ilerleyip ileri evrede belirti verirler. Bu nedenle en az yılda bir kadın doğum doktorunuza gidip muayenenizi yaptırmanız, bazı hastalıkların erken tanınması açısından önemlidir.
Kistler nasıl tedavi edilirler?
Tedavi, kistin tipine ve sizde yaptığı belirtilere göre değişir.
- Yumurtalık kistlerinin çoğu kendi kendine geçer. Doktorunuz sadece ağrıyı hafifletmeye yardımcı olmak için ağrı kesici kullanmanızı önerebilir.
- Yine doktorunuz, sahip olduğunuz kistin türüne bağlı olarak, doğum kontrol hapları veya farklı hormon ilaçları almayı önerebilir. Bunlar, belirli durumlarda kistleri küçültmeye yardımcı olur. Ayrıca yeni kistlerin oluşmasını önlemeyi de sağlarlar. Ancak bu ilaçları, doktorunuzun tarif ettiği gibi almalısınız.
- Doktorunuz, sizi takip altında tutacaktır. Düzenli ultrasona girmeniz gerekir. Böylece, kistin kaybolup kaybolmadığı veya boyutunun büyüyüp büyümediği kontrol edilmiş olur. Eğer kist büyüme gösterirse, şiddetli ağrılara neden olursa, bayılma ve şok bulguları ortaya çıkarsa hastanede yatırılıp takip edilmeniz ve hatta ameliyata alınmanız gerekebilir.
- Eğer doktorunuz kistin kanserli olduğunu düşünürse ileri tetkik ve tanı testlerine başvurabilir.
Ne zaman doktorunuza başvurmalısınız?
Şunlardan herhangi biri meydana gelirse hemen doktorunuza başvurun:
- Evde tedavi ile ağrı kötüleşiyor veya iyileşmiyorsa
- 38 ° C veya daha yüksek ateş varsa
- Mide bulantısı ve kusma meydana gelirse
- Halsizlik, baş dönmesi veya bayılma olursa
- Anormal vajinal kanama oluşursa...
