İdrar Kaçırma (Üriner İnkontinans)
İdrar torbanızın (mesanenizin) kontrolünü kaybettiğinizde idrar kaçırma meydana gelir. Bazı durumlarda idrar torbanızdaki tüm idrar boşalabilirken, bazen yalnızca küçük bir sızıntı yaşayabilirsiniz. İdrar kaçırma, nedenine bağlı olarak geçici veya kronik (uzun süreli) olabilir.
50 yaş ve üstünde daha yaygın olmakla birlikte genç kadınlarda da oluşabilir. Yaşlandıkça, idrar torbanızı destekleyen kaslar zayıflama eğilimine girer ve bu da idrar kaçırmaya neden olabilir. Ayrıca kanser, böbrek taşı, enfeksiyon gibi pek çok farklı sağlık sorunu da idrar kaçırmaya neden olabilir.
İdrar kaçırma belirtileri hafiften şiddetliye kadar değişebilir ve günlük hayatınızı olumsuz olarak etkileyebilir. İdrar kaçırma yaşarsanız, mutlaka muayene olmalısınız. Muayene, ultrason ve ileri tetkikler yaptırarak problemin ne gibi bir tıbbi duruma bağlı olup olmadığı belirlenebilir.
Ne tür bir idrar kaçırma yaşıyorsunuz?
İdrar kaçırma üç şekilde olabilirken bazen aynı anda birden fazla çeşidi deneyimleyebilirsiniz.
- Stres inkontinansı
Belirli fiziksel aktivite türleri tarafından ortaya çıkan idrar kaçırma türüdür. Örneğin, aşağıdaki durumlarda idrar torbanızın kontrolünü kaybedebilirsiniz:
- egzersiz
- öksürme
- hapşırma
- gülme
Bu tür aktiviteler, idrar torbanızda idrarı tutan sfinkter kasına baskı uygular. Eklenen stres (yukardaki durumlar), kasın idrarı serbest bırakmasına neden olabilir.
- Ani idrara çıkma isteği sonrası idrar kaçırma (urgency)
İdrar kaçırma, ani ve güçlü bir idrara çıkma dürtüsü yaşadıktan sonra idrar torbanızın kontrolünü kaybettiğinizde ortaya çıkar. Bu dürtü bir kez geldiğinde, tuvalete yetişemeyebilirsiniz.
- Taşma inkontinansı
İdrar yaparken idrar torbanızı tamamen boşaltamazsanız bu tip idrar kaçırma meydana gelebilir. Kalan idrarın bir kısmı veya tamamı akabilir.
İdrar kaçırmaya neler sebep olur?
İdrar kaçırmanın birçok potansiyel nedeni vardır. Örneğin;
- Yaşlanmadan kaynaklanan zayıflamış mesane kasları
- Pelvik taban kaslarınızda fiziksel hasar
- Kanser
Yaşlanma
Yaşlandıkça idrar torbanızı destekleyen kaslar zayıflar ve bu da idrar kaçırma riskinizi artırır. Güçlü kasları ve sağlıklı bir idrar torbasını korumak için sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıklarınızın olması önemlidir. Ne kadar sağlıklı olursanız, yaşlandıkça inkontinansı önleme şansınız o kadar artar.
Hasar
Pelvik taban kaslarınız mesanenizi destekler. Bu kasların hasar görmesi idrar kaçırmaya neden olabilir. Bu durum hamilelik ve doğum sonrası ortaya çıkabilir.
Kanser
Mesane (idrar torbası) kanseri, idrar kaçırmaya neden olabilir. Bazı durumlarda kanser tedavisi, mesanenizi kontrol etmenizi de zorlaştırabilir. Bazı iyi huylu tümörler bile idrar akışınızı engelleyerek idrar kaçırmaya neden olabilir.
Diğer potansiyel inkontinans (idrar kaçırma) nedenleri şunları içerir:
- kabızlık
- idrar yolu enfeksiyonları
- böbrek veya mesane taşları
- interstisyel sistit veya idrar torbanızda iltihaplanmaya neden olan kronik bir durum
- tansiyon ilaçları, kas gevşeticiler, yatıştırıcılar ve bazı kalp ilaçları gibi bazı ilaçların yan etkileri
Bazı yaşam tarzı faktörleri de geçici idrar kaçırma nöbetlerine neden olabilir. Örneğin, çok fazla alkol, kafeinli içecek, kola ve kahve, kısa sürede fazla su içmek mesanenizin kontrolünü geçici olarak kaybetmenize neden olabilir.
Ne zaman doktora başvurmalısınız?
Herhangi bir idrar kaçırma durumu doktora gitmek için bir nedendir. Tedavi edilmesi gereken daha ciddi bir durumun belirtisi olabilir.
Altta yatan neden ciddi olmasa bile, idrar kaçırma hayatınızda büyük bir aksama yapabilir. Doğru tanı ve tedavi seçenekleri için muayene olmak önemlidir.
Bazı durumlarda idrar kaçırma, acil bir durumun işaretidir.
Mesanenizin kontrolünü kaybederseniz ve aşağıdaki semptomlardan herhangi birini yaşarsanız derhal doktora gitmelisiniz:
- konuşma veya yürüme zorluğu
- vücudunuzun herhangi bir yerinde güçsüzlük veya karıncalanma
- görme kaybı
- bilinç bulanıklığı
- bilinç kaybı
- bağırsak kontrolü kaybı
Ne tür idrar kaçırması yaşıyorsunuz nasıl anlaşılır?
- Şikayetleriniz hakkında ayrıntılı sorular sorulur. Ne kadar süredir idrar tutamadığınızı, hangi tür idrar kaçırma yaşadığınızı ve diğer ayrıntıları bilmek ister.
- Ayrıca, diyetiniz ve aldığınız ilaçlar veya takviyeler dahil olmak üzere günlük alışkanlıklarınız hakkında sorular sorabilir.
- Belirtilerinize, tıbbi geçmişinize ve muayene bilgilerinize bağlı olarak, bazı ek testler isteyebilir.
- Bütün bunlarla idrar kaçırma tipiniz hakkında tanı konulur.
İdrar kaçırmanızın tedavisi nasıl yapılır?
- Tavsiye edilen tedavi planı, idrar kaçırmanızın nedenine bağlı olacaktır.
- Altta yatan tıbbi duruma göre “İLAÇ TEDAVİSİ”, “AMELİYAT TEDAVİSİ” veya
“FİZİK TEDAVİ” yapılabilir.
- Eğer stres tipi idrar kaçırmanız varsa cerrahi tedavi yapılmalıdır. Bu cerrahi tedavi tipleri konusunda ayrıntılı konuşulup, iyi-kötü yönlerini tartışılmalıdır.
- Eğer sıkışma tipi idrar kaçırma yaşıyorsanız önce yaşam standartlarınız düzenlenecek ve hala kaçırma devam ediyorsa ilaç tedavisi başlanacaktır.
- Ayrıca, pelvik taban egzersizleri veya mesane eğitimi gibi idrar torbası kontrolünüzü artırmaya yardımcı olabilecek belirli egzersizler yapmanız önerilir.
- Bazı durumlarda, idrar kaçırmanızı önlemek için bazı tavsiyelerde bulunulur:
- diyetinizi veya sıvı alımınızı ayarlayın
- tuvalete giderken iyi aydınlatılmış bir yol sağlayın
- emici iç çamaşırları veya ped kullanın
- programlı tuvalet molaları verin
İdrar kaçırmanın “cerrahi dışı” tedavisi var mı?
Evet son yıllarda geliştirilen teknolojilerle, lazer veya kas stimülatörü aygıtlarıyla hafif olan idrar kaçırmaları tedavi edilebilir.
İdrar kaçırmayı önlemek için neler yapabilirsiniz?
İdrar kaçırma durumunun gelişme riskini azaltmak için yapabileceğiniz adımlar vardır. Sağlıklı bir yaşam tarzı yaşamak temel anahtardır. Örneğin:
- sağlıklı kilonuzu koruyun
- bol egzersiz yapın
- dengeli beslenin
- kafein ve alkol tüketiminizi sınırlayın
- sigara içiyorsanız, sigara içmekten kaçının
