RAHİM AĞZI YETMEZLİĞİ VE SERKLAJ OPERASYONU

RAHİM AĞZI (SERVİKAL) YETMEZLİĞİ NEDİR?

Rahim ağzının (serviksin) gebeliğin çok erken dönemlerinde kısalması ve ağrısız açılmasına rahim ağzı (servikal) yetmezliği denir. Yaklaşık 100 gebelikten 1’inde görülebilir. Servikal yetmezlik gebeliğin herhangi bir döneminde ortaya çıkabilmekle birlikte gebeliğin ikinci üç ayında (yaklaşık olarak hamileliğin 14 ila 27. haftaları) daha yaygındır. Düşük (gebeliğin kaybı) ve erken doğum (gebeliğin 37. haftasından önce doğma) gibi sorunlara neden olabildiği için çok ciddi bir durumdur. Bu nedenle servikal yetmezlik saptanırsa hemen tedavi başlanmalıdır. Servikal yetmezlik iyi tedavi edilirse bebeklerin günlerini tamamlama olasılığı çok yüksektir.

Rahim ağzı yetmezliği için risk faktörleri var mı?

Tabiiki bazı durumlarda servikal yetmezlik daha sık görülebilir. Bu durumlar;

  • Servix (rahim ağzı) ve uterus (rahim) şekil bozukluklarının olması
  • Daha önce gebeliğin ikinci üç ayında erken doğum veya düşük yaşanması.
  • Önceki gebelik veya doğum sırasında servikste veya rahimde yaralanma olması.
  • Rahim ağzı ameliyatı öyküsünün olması (LEEP, konizasyon)
  • Çoğul gebeliğin olması.
  • Servikal zayıflığa neden olabilen ve servikal yetmezliğe yol açabilen Ehlers-Danlos sendromu gibi genetik bir bozukluk olması.

Rahim ağzı yetersizliğinin belirtileri nelerdir?

Maalesef rahim ağzı yetmezliği belirgin belirtileri olmayabilir. Ancak bazı kişilerde hastalığın belirtileri şöyledir:

  • Pelvik bölgede basınç veya karın ağrısı.
  • Sümüksü vajinal akıntı.
  • Vajinal akıntıda lekelenme veya değişiklik.

Hiçbir belirti olmadığından, çoğu doktor size ait öyküyü iyi dinleyerek sizi değerlendirir. 

Rahim ağzı yetersizliğinin nedenleri nelerdir?

Servikal yetmezliğin kesin nedeni bilinmemektedir. Ancak yukarıda da belirtilen risk faktörleri olan kadınlarda daha çok gözlenir.  

Rahim ağzı yetersizliği nasıl düşüğe neden olur?

Düşük, 20 haftadan önce gebeliğin kaybedilmesidir. Rahim ağzı, rahim (fetüsün büyüdüğü yer) ile vajina arasındaki bir kapıdır. Bu kapı normal doğum zamanına kadar kapalı kalmalıdır. Eğer bu kapı çok erken açılırsa, bebek olgunlaşmadan doğabilir. İkinci trimester (ikinci 3 ay) düşüklerinin neredeyse %25'i servikal yetmezlik nedeniyledir. Rahim ağzı 20. Haftadan sonra açılır ve bebek doğarsa erken doğum ve bebek yetersiz olduğu için ölümler meydana gelir.

Rahim ağzı yetersizliği nasıl teşhis edilir?

Gebelik takibine girdiğinizde, iyi bir öykü alarak risk faktörleriniz sorgulanır. Bunlar varsa rahim ağzının daha sık izlenmesi gerekir. 

Eğer karından ultrasonla serviks net izlenemezse vajinal ultrasonla takip gerekebilir. Böylece serviksin uzunluğunun ve açıklığının ölçülmesi daha kolay olacaktır.

Servikal yetersizliğin tedavisi nasıl yapılır?

Servikal yetersizlikte tedavinin amacı, mümkün olduğunca gebeliğinizi uzatmaktır. Tanısı zor olduğu için, risk faktörlerini bilmek son derece önemlidir ve tıbbi öykünüze göre sizin için hangi tedavinin en iyi olduğuna karar verilir.

SERVİKAL SERKLAJ

Servikal serklaj adı verilen işlem, erken doğumu önlemeye çalışan bir yoldur. Rahim ağzının dikilmesini içerir. Serklaj işlemi genellikle gebeliğin yaklaşık 12 ila 14. haftalarında gerçekleşir. Daha sonra, gebeliğin yaklaşık 37. haftasında, serklaj dikişleri alınır, böylece vajinal doğum mümkün olur. Şu durumlarda muhakkak serklaj yapılmalı:

  • İkinci trimesterde düşük yapma öykünüz varsa.
  • Önceki gebeliklerinizde serklaj uygulandıysa.

Herkes serklaj yaptıramaz. Eğer aşağıdaki durumlar varsa serklaj uygulamayacaktır:

  • Birden fazla bebek taşıyorsanız erken doğum riskinde iyileşme olmayabilir.
  • Rahim ağzınız 4 santimetre kadar açılmış durumdaysa etkili olmayabilir.
  • Zarlarınız yırtılmış (suyunuz gelmiş) ise serklaj uygulanmaz.

Progesteron takviyeleri

Eğer servikal yetersizlik için risk faktörleri varsa, progesteron takviyesi önerilir.

Ultrasonla artmış izleme

Servikal yetmezlik için risk faktörleriniz varsa, gebeliğin yaklaşık 24. haftasına kadar ultrason kullanarak serviksinizin uzunluğu izlenmelidir. Eğer serviksinizin uzunluğunda değişiklikler fark edilirse, serklaj önerilebilir. Servikal serklaj gebeliğin yaklaşık 24. haftasına kadar yapılabilir.

Rahim ağzı yetersizliği ne gibi durumlara neden olabilir?   

Servikal yetersizlik düşük ve erken doğum gibi komplikasyonlara yol açabilir.

Nadir durumlarda, serklaj (rahim ağzı yetersizliği) tedavisine bağlı:  

-Rahim yırtılması,

-İç kanama,

-Rahim ağzınızda yırtık (kesik veya yırtık),

-Enfeksiyon gibi komplikasyonlar olabilir.

Rahim ağzı yetersizliği önlenebilir mi?

Servikal yetersizliği kimse engelleyemez. Ancak, sağlıklı bir hamileliği desteklemek için:

  • Doğum öncesi tüm randevularınıza gidin,
  • Sağlıklı ve dengeli beslenin,
  • Hamilelikte sağlıklı kiloya ulaşın,
  • Alkol ve uyuşturucu gibi maddelerden uzak durun,
  • Doğum öncesi vitamin almayı unutmayın,
  • Aldığınız takviye gıdaları veya ilaçları almadan önce doktorunuza muhakkak danışın.

Rahim ağzı yetmezliğinde gebeliğin akıbeti ne olur?

Servikal yetersizlik nedeniyle serklaj tedavisi vakaların yaklaşık %90’ında başarılı olmaktadır.

Rahim ağzı yetmezliğim varsa tekrar hamile kalabilir miyim?

Tabiiki kalabilirsiniz. Ama geçmiş gebeliklerinizde servikal yetersizlik öyküsü varsa, gelecekteki gebeliklerinizde de bu duruma yakalanma riskiniz vardır. Bu nedenle servikal serklaj yapılması gereklidir.